Nöromodülasyon Merkezi
Sinir dokularının nörolojik hastalıklar nedeniyle işlev kaybına uğraması veya fonksiyon bozukluğu göstermesi durumunda farklı yöntemlerle yeniden düzenlenmesine Nöromodülasyon ismi veriliyor. Parkinson hastaları, omurilik yaralanmaları yaşayan hastalar veya felç geçiren kişiler Nöromodülasyon Merkezi’nde tedavi edilebiliyor.
Memorial Hizmet Hastanesi Nöromodülasyon Merkezi’nde Nöroloji ve Nöroşirurji (Beyin, Sinir ve Omurilik Cerrahisi) branşlarından oluşan ekiplerle sinir sistemi düzenleyici multidisipliner tedavi yaklaşımlarıyla gerçekleştirilmektedir.
Nöromodülasyon nedir?
Nöromodülasyon sinir sisteminin kendi kendini düzenleme becerisi olarak bilinmektedir. Plastisite yani beynin yapısal ve/veya fizyolojik değişimlere uğraması kadar önemli olan modülasyon, sinaptik ve hormonal uyarı ile tetiklenen birtakım hücre içi biyokimyasal değişikliklere yanıt olarak nöronların elektriksel özelliklerini değiştirebilme kabiliyetlerine denir. Farklı sistemleri etkileyen elektriksel ve kimyasal sinyallerin bozukluk ve eksikliklerinin giderilmesi için klinik bazı yöntemler geliştirilmiştir. Spesifik bir bölgeyi hedefleyen elektriksel ve kimyasal uyarıları kullanarak değiştirilmesini sağlayan teknikler ile sinir sistemi hasarının tamir edilmesine Nöromodülasyon adı verilmektedir.
Hangi hastalıklarda ve gruplarda kullanılır?
- Parkinson hastaları
- Elinde, bacağında kasılma olanlar
- Omurilik yaralanmaları geçirenler
- Felç geçirmiş hastalar
- Beyin pili takıldığı halde kasılmaları bitmeyen kişiler
- Epileptik nöbet geçiren hastalar
- Şiddetli ağrıları olan kanser hastaları
Nöromodülasyon tedavileri nelerdir?
Nöromodülasyon tedavisi farklı tekniklerden oluşmaktadır:
- Derin Beyin Simülasyonu (Beyin Pili)
Ekstrapiramidal sistem olarak bilinen beyin bölgesinden kaynak alan elektriksel dalgalar hareketin koordinasyonunda önemli bir rol oynamaktadır. Bölgenin hasar alması durumunda hareket koordinasyonunda bozulma meydana gelmektedir. Buna bağlı olarak Parkinson hastalığı, Esansiyel Tremor yani titreme hastalığı ve distoniler yani istemsiz kas spazmları ortaya çıkmaktadır.
Derin Beyin Simülasyonu yani beyin pili yöntemiyle beynin spesifik bölgelerine yerleştirilen bir pil aracılığıyla elektriksel akımlar baskılanmakta ve hastanın hareketini koordine etmesi sağlanmaktadır. İstemsiz hareketlerin önüne geçilmektedir. Özellikle ilaçlarla tedavi edilemeyen hastalarda başarılı sonuçlar alınmaktadır. Beyin pili hastanın şikayetine göre ayarlanmaktadır.
- Periferik Sinir Stimülasyonu (PNS)
Periferik sinir beyin ile omuriliği vücuda bağlayan sinir olarak bilinmektedir. Omurilik yaralanmaları ve bölgesel geçmeyen ağrılarda periferik sinir stimülasyonu yani periferik sinirlerin elektrikle uyarılması yöntemi kullanılmaktadır. Perkütan stimülatörlerin geliştirilmesi ve uygulama tekniklerinin daha rafine hale getirilmesiyle birlikte; oksipital nevralji yani ense kökünden başlayarak vücuda yayılan elektrik çarpmış hissi ile karıncalanma, kronik migren, trigeminal nöropatik ağrı, küme baş ağrısı gibi kraniyofasyal ağrı yani yüzde başlayan ve halk arasında delirten ağrı olarak bilinen sendromların yanı sıra, kompleks bölgesel ağrı sendromu, postherpetik nevralji, inme sonrası ağrı ve periferik sinir yaralanmaları gibi farklı ağrı tiplerinin tedavisinde kullanılan kapsamlı bir nöromodülasyon tekniği haline gelmiştir. Periferik sinir simülasyonu, girişimsel ve medikal tedavilerden yarar görmemiş̧, fokal kronik ağrı yakınmaları olan hastalarda minimal cerrahi işlem gerektiren ve etkin bir tedavi seçeneği sunmaktadır.
- Spinal Kord Stimülasyonu (SCS- Omurilik Pili)
Spinal Kord Simülasyonu yani ağrı pili, hastanın omuriliğine düşük voltajlı elektrik akımı verilerek hedeflenen bölgede beyne giden ağrı sinyallerinin iletiminin engellenmesi ve ağrının kesilmesini amaçlayan bir işlemdir. Başlıca uygulama alanları; başarısız bel cerrahisi veya cerrahi uygulamaya engel olan durumlardır. Başarısız disk cerrahisi, postlaminektomi ağrı ( ameliyat bölgesinde bacak ve sırt ağrısı), radiküler ağrı sendromu gibi çok geniş̧ bir alanda kullanımı söz konusudur. Diyabetik nöropati gibi nöropatik ağrı sendromlarında ve ilaç tedavisinin etkisiz olduğu durumlarda kullanılabilir.
- Motor Korteks Stimülasyonu (MCS)
Medikal tedaviye dirençli santral ağrıda motor korteks stimülasyon cerrahisi yöntemi kullanılabilmektedir. Başlıca kullanım alanları; fasiyal kronik nöropatik ağrı, fantom ağrısı, postherpetik nevralji yani zona hastalığının sinire yerleşmesiyle ortaya çıkan ağrı, brakial pleksus avulsüyonu yani boyundan bölgesindeki omurlardan çıkıp kolun sinirlerini oluşturan bölgenin zedelenmesi, inme sonrası ağrı, Wallenberg sendromu yani beyin sapı sendromu, kompleks bölgesel ağrı sendromu, Multiple Skleroza bağlı ağrı, spinal kord hasarı ve travma sonrası beyin hasarına bağlı gelişen ağrı gibi birçok dirençli ağrı tipinde etkilidir. Özellikle üst ekstremite ve yüzü ilgilendiren ağrı sendromlarında başarılı sonuçlar alınmaktadır.
- Transkranial Manyetik Stimülasyon (TMS)
Transkranial Magnetik Stimulasyon (TMS) nöropsikiyatrik hastalıkların tedavisinde son zamanlarda kullanılmaya başlanmış yeni bir metot olarak bilinmektedir. TMS’in temel çalışma prensibi; elektromanyetik koilin yani bobinin saçlı deri üzerine yerleştirilmesi ile hastada inaktif olan beyindeki kilit bölgelerin stimüle edilmesi yani uyarılmasıdır. Özellikle depresyon, OKB ( Obsesif kompulsif bozukluk), madde bağımlılığı gibi psikiyatrik hastalıklarda kullanım alanı bulunmaktadır. Konuşma bozukluğu, motor güçsüzlük, demans ve Parkinson hastalığı gibi nörolojik rahatsızlıklarda ilaç tedavilerine yardımcı veya alternatif olarak da kullanılmaktadır.
- Vagal Sinir Stimülasyonu (VNS)
Vagal Sinir, beyin sapından çıkan vücudun en önemli otonom siniridir. Vagal sinirin uyarılması ile birçok nöropsikiyatrik hastalığın semptomları kontrol edilebilir. Vagal sinir stimülasyonu (VNS), ilaca dirençli epilepsi hastalarının tedavisi başta olmak üzere yine ilaca dirençli depresyonun da tedavisinde başvurulan önemli bir nöromodülatif tedavi seçeneğidir. Özellikle ilaca dirençli epilepsi hastalarında uzun süredir kullanılmaktadır. VNS tipik olarak, nöbetlerin yönetiminde rezeksiyon cerrahisinden etkin yanıtların alınamadığı, rezeksiyona uygun olmayan ya da rezeksiyon cerrahisini reddeden hastalarda uygulanmalıdır. Ayrıca VNS’den inme sonrası rehabilitasyon, migren atak ve profilaktik tedavisi küme baş ağrıları ve nöropatik ağrıların tedavisinde de yararlanılabilmektedir.
- İntratekal ilaçlarla Nöromodülasyon
Motor güçsüzlüğü olan hastalarda spastisite yani kas sertliği, gerek rehabilitasyonun başarısını engellemesi, gerekse sebep olduğu ağrı nedeniyle önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. İlaç ve egzersiz ile spastisitenin engellenemediği durumlarda Baklofen adı verilen kas gevşetici ilacın bir pompa aracılığı ile spinal aralığa doğrudan verilmesi, etkinliği gösterilmiş bir nöromodülatif tedavidir.
Nasıl etki gösterir?
Nöromodülasyon uygulamaları, hedeflenen sinir dokusundaki biyolojik fonksiyonları çeşitli biyolojik kimyasallar yardımıyla elektriksel aktivite ile uyarmaktadır.
Nöromodülasyon merkezinin sağladığı avantajlar nelerdir?
Nöromodülasyon uygulamaları son yıllarda kronik ağrı kontrolünün temel tedavi yöntemleri arasında yer almaktadır. Halk arasında ümitsiz vaka olarak adlandırılan kronik ve ilerleyici birçok hastalığın tedavisinde Nöromodülasyon uygulamaları etkili olmaktadır. Hastanın yaşam konforunda ciddi ölçüde düzelme sağlanmaktadır.